EĞİTİM FAKÜLTELERİNDE İNİSİYATİF GELİŞTİRME VE DEĞERLENDİRME

Bu konuşma 20-21 Ocak 2012'de Atatürk Eğitim Fakültesi Dekanı olarak Eğitim Fakülteleri İnisiyatif Geliştirme ve Değerlendirme Çalıştayı / Dekanlar Toplantısı'nın açılış töreninde yapılmıştır.

Çok değerli meslektaşlarım,

2010 Avrupa Kültür Başkenti' İstanbul'da, özellikle de Bizans ve Osmanlı imparatorluklarının 1500 yıl eski dünyaya hükmettiği bu tarihî semtte, Sultan II. Abdülhamid'in Ticaret Mekteb-i Âlisi (1883) için inşa ettirdiği asırlık Rektörlük binamızda gerçekleştirmekte olduğumuz Eğitim Fakülteleri İnisiyatif Geliştirme ve Değerlendirme Çalıştayı / Dekanlar Toplantısı; alacağı kararlar ile ülkemizin 164 yıllık öğretmen yetiştirme tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olmaya adaydır. Çünkü bu Çalıştayın amaçları ve gündemi, öğretmen yetiştirme sistemimiz ve Eğitim Fakültelerinin geleceği yönünden hayatî öneme sahiptir. Bu önem hiç şüphesiz bu konularda yaklaşık çeyrek yüzyıldır yaşanan gelişmelerle yakından ilgilidir.

Türkiye'de son on beş yıldır öğretmen yetiştirme ve ile ilgili konularda çok önemli gelişmeler yaşanmıştır. Fakat bu tarihî kırılma anlarında Eğitim Fakülteleri çoğu defa ciddî bir varlık göster(e)memiştir. Kuşkusuz bunun en önemli nedeni, yakın alanlardaki fakültelerin aksine, bir Dekanlar Konseyi kurup sivil inisiyatif oluşturamamasıdır. Bu Çalıştayı önemli kılan faktörlerden biri, söz konusu boşluğu doldurmak için Eğitim Fakülteleri Dekanlar Konseyi [EFDEK]'nin kurulmasına zemin hazırlamaktır.

Çalıştayı Türk eğitim tarihi ve öğretmen yetiştirme sistemimiz bakımından önemli hale getiren bir diğer husus da Eğitim Fakülteleri programlarını değerlendirmek ve akreditasyon sistemini kurmak için gerekli somut adımların atılmasına önayak olmak istemesidir. Zira Çalıştayın ikinci günü böyle bir sistemin amiral gemisi olacak Eğitim Fakülteleri Programlarını Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği [EPDAD]'nİn kuruluş süreci değerlendirilecek, ilk temel taşları konacaktır.

Bu iki stratejik hedefe paralel olarak Çalıştay'da öğretmen yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri ile ilgili konular da görüşülecektir.

Saygıdeğer dekanlar,

Gördüğünüz gibi bu Çalıştayın iki makro hedefi bulunmaktadır. Bunlar Eğitim Fakültelerini (a) oluşturacağı kurumsal inisiyatifle faaliyet alanında daha etkin ve sorumlu hale getirmek; (b) kuruluş sürecini başlatacağı dernek aracılığıyla temel yeterlikler açısından değerIendirilebilir kılmak. Bunların gerçekleştirilmesi Türkiye'de öğretmen yetiştirme ve eğitimi alanında ciddî bir devrim olacaktır.

Zira EFDEK çatısı altında periyodik olarak toplanan Eğitim Fakülteleri dekanları; mevcut gelişme ve sorunları değerIendirecek; çağdaş yönelimlere uygun strateji, program ve projeler geliştirecek; çalışma grupları oluşturacak; bu kurumların ortak menfaat ve beklentilerinin gerçekleşmesi için ilgili kişi, kurum ve kuruluşlar nezdinde gerekli girişimlerde bulunacaktır.

Çalıştayın bir diğer önemli sonucu oluşturulacak akreditasyon sisteminin temel taşlarının yerleştirilmesi olacaktır. Batıda on yıllardır var olan öğretmen yetiştiren kurumları akredite eden kuruluşlar, bunların temel standartlara / yeterliklere sahip hale gelmesinde —dolaylı olarak da olsa- önemli rol oynamıştır. Bu bakımdan bu yönde atılacak adımlar, Türkiye'de hizmet öncesi ve hizmet içi öğretmen eğitiminin gelişimi bakımından ciddi bir atılım olacaktır.

Değerli meslektaşlarım,

Bugün varlığınızla vücut bulan bu Çalıştayı toplamakla esasen yukarıda sözünü ettiğimiz iki konuda Eğitim Fakültelerinin geride kalmışlığını telafi etmeye çalışıyoruz. Her şeyden önce, bu noktada 1990'lı yıllarda YÖK / Dünya Bankası tarafından MEGP kapsamında yürütülen Eğitim Fakülteleri akreditasyon sistemi kurma projesini ve onu hayata geçirmek için sürdürülen özverili çalışmaları anmak gerekir. Maalesef, o zaman tamamlanmak üzere olan hareket bilgisizlikten kaynaklanan yıkıcı muhalefetin etkisiyle gücünü kaybetmiş; nihayet projenin bitmesi, YÖK'te yönetimin değişmesi üzerine sahipsiz kalmıştır. Daha sonra Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi konuya yönelerek 2007 yılında Eğitim Fakültelerinin akreditasyonu konusunu ele alan bir çalıştay yapmış; fakat bu iyi niyetli girişim konuya ilişkin bir akademik tartışmaya zemin hazırlamaktan başka somut bir sonuç vermemiştir.

Buna karşılık son on yılda diğer alanlardaki fakülteler Üniversiteler Arası Kurulun [ÜAK] teşvik ettiği konsey kurma konusunda önemli gelişmeler kaydetmiş, akreditasyon sistemi kurma yolunda önemli mesafe almıştır. Bu konuda tıp ve mühendislik fakülteleri başı çekmektedir. Fen — edebiyat fakülteleri de bu tarihe kadar 6'ıncı dekanlar toplantısını yapmıştır. Bu toplantılarda öğretmen yetiştirme ile ilgili son derece kritik/stratejik kararlar alınmıştır. Bu süreçte Eğitim Fakülteleri, yukarıda da belirtildiği gibi, gelişmeleri izlemekten öteye gitmemiş veya gidememiştir. Dahası fakültelerimiz sistemin tıkandığı durumlarda çözümsüzlüğün bileşenlerinden biri olmuş; çözüme yönelik öneri ve proje üret(e)memiştir. Eğitim Fakültelerinin müdahil olmadığı çözümler ise yeni başka sorunlara yol Türkiye'de öğretmen yetiştirmenin geleceği inşa edilirken inisiyatif alarak, karar vericilerin süreci daha iyi yönetmesine katkıda bulunacak; böylece 21. yüzyılda ülkenin ihtiyaç duyduğu nitelikte öğretmenlerin yetiştirilmesine hizmet ederek kurumlarımızın misyonlarını daha etkin bir biçimde gerçekleştirmelerini sağlayacaktır.

İnanıyorum ki, bu Çalıştay; 18-20 Kasım 2011 tarihlerinde Antalya'da toplanan Ulusal Öğretmen Stratejisi Çalıştayı'nın da teyit ettiği kronikleşmiş sorunların çözümü bakımından tarihî bir rol oynayacaktır. Çalıştaya katılarak bu tarihî görev ve hizmete ortak olduğunuz için sizleri kutluyorum.

Saygılarımla.

20 Ocak 2012

Prof. Dr. Cemil ÖZTÜRK